Chaqaloqning qorni og‘risa…
Odatda, qorindagi xurujsimon og‘riqlar yangi tug‘ilgan chaqaloq hayotining 2-haftasidan keyin paydo bo‘ladi va 3 oygacha davom etadi. Qorin sanchiqlari – bu hali to‘liq shakllanmagan go‘dak ichak faoliyatining o‘ziga xos ishlashidan darak beradi. Ammo muammo o‘z-o‘zidan yo‘qolib ketishini kutmaslik kerak, chunki bolani og‘riqdan xalos qiladigan samarali usullar mavjud.
Bolaning qorin sanchiqlaridan issiqlik yordamida xalos qilish mumkin. Go‘dakning qorinchasini iliq yo‘rgak bilan isiting. Buning uchun yo‘rgakni bir necha qavat qilib, dazmol bilan isitasiz, keyin uni bolaning qorniga qo‘ying. Shuningdek, go‘dakni «teriga teri» usulida qorningizga qo‘yishingiz ham mumkin. Ona tanasining tafti bolani isitadi.
Bolada gazlar paydo bo‘lganida, u oyoqlarini qorniga qarab tortishini sezgan bo‘lsangiz kerak. Bu bilan u og‘riqni yengillashtirishga harakat qiladi. Haqiqatan ham, pozani o‘zgartirish yordam beradi. Bolani yonboshiga ag‘daring. Agar bu yordam bermasa, uni qo‘llaringizga oling. Bola qo‘lingizda qorni bilan yotishi, uning boshi esa bilagingizda turishi kerak. Qoringa tushgan bosim gazlarni chiqarib yuboradi.
Bolada sanchiqlar xuruj qilganida, yengil massaj qilish kerak. Bolaning oyoqchalarini qorniga itaring, oldin ularni birgalikda, keyin esa navbatma-navbat itaring. Shunda gazlar tezroq chiqadi. Bolaning qornini barmoqlaringiz bilan oldiniga soat mili bo‘yicha, keyin esa qarama-qarshi tomonga qarab silang. Bunda qo‘llaringiz iliq va toza bo‘lishi lozim.
Moychechak damlamasi qo‘shilgan iliq vanna bolani tinchlantiradi. Suv moddalar almashinuvini tezlashtiradi va ichak faoliyatini rag‘batlantiradi. Organizm ovqatni tezroq hazm qiladi. Buning ustiga suvda erkin holatda bo‘lish og‘riqlarni yengillashtiradi.
Go‘daklarda emish instinkti kuchli bo‘ladi. Olimlar eksperimental usul yordamida emish jarayoni qorin sanchiqlaridan xalos qilishini isbotlashgan. Bola biroz tinchlanib, yig‘lashdan to‘xtaganida, unga so‘rg‘ich bering.
Ba’zi onalar bolani qo‘llariga olib, butun tanasini bag‘riga bosgan holda, uni tinchlantirishadi. Bolaning qulog‘iga yengil puflashadi yoki nimanidir shivirlashadi. Shu tarzda ular qisman ona qornida bo‘lgan muhitni yaratishadi.
Ventilyator shovqini yoki kir yuvish mashinasining vibratsiyasi bolaga to‘qqiz oy davomida his qilgan narsani eslatadi. Bolani avtomobil kreslosiga o‘tqazing va mashinada uy atrofida bir necha bor aylaning. Bola tinchlanishi kerak. Avtokresloni ishlayotgan kir yuvish mashinasining ustiga qo‘ying. U tebranma kresloda tinchlanishi ham mumkin.
Ko‘pgina madaniyatlarda bolalarni olib yurish uchun ro‘mollar va matolardan foydalanishadi. Bola slingda ona tanasiga yaqin joyda bo‘ladi. Uning tanasi bir joyga jamlanib, oyoqlari qorniga tiralgan holatda yotadi. Bunday holat qorindagi og‘riqni yengillashtiradi.
Ovqatdan so‘ng bolaga qayt qilishiga imkon berish kerak. Uni yelkangizga qo‘ying va yengilgina orqasiga uring. Gazlarning ortiqchasi chiqib ketadi, shunda bola bu safar noqulaylikni his qilmaydi.
Agar bola og‘riqdan azoblanib, boshqa hech qanday usullar yordam bermayotgan bo‘lsa, shifokorga murojaat qiling. Pediatr sizni klizma va gazni chiqaruvchi trubkani qilishga o‘rgatadi. Agar qorin sanchiqlari organizmdagi qandaydir buzilishlarning alomati bo‘lsa, unda davolash kursi va dorilarni tayinlaydi. Bolaning yig‘isi sizning aybingiz emas. Noumidlikka tushmang, shunchaki bolaga yordam berishga harakat qiling.
Durdona MUROTALIYEVA,
talaba
