Pampersli enurez qanday xastalik?
So‘nggi yillarda pediatrlar tamaddun yutug‘i bilan bog‘liq bo‘lgan yangi muammoga duch kelishdi. Hozirda bolalar zamonaviy tagliklar – pamperslar “qurboni”ga aylanib borayapti.
Natijada go‘daklar tuvakka o‘rgangisi kelmayapti. Tibbiy ko‘rikdan o‘tkazilganda laboratoriya tahlillari me’yorida, kasallik belgisi yo‘q. Ammo, bola hamon tagini ho‘llaydi.
Juda qulay, zamonaviy, bir martalik, havo o‘tkazuvchan, gipoallergen, gelli, teshikchali, rangli-musiqali tagliklar o‘zida ko‘rinmas xavfni yashiradi. Bunday xavflardan asosiysi tuvak keraksiz buyumga aylanmoqda. Onalar uchun tagliklardan muntazam foydalanishga undaydigan asosiy vaj – bolaning tagi ho‘l bo‘lmay, sovuqqotmasligi asli bahona. Pamperslarni qo‘llaganda qovuq bo‘shaydi, bolaning tagi esa hamon quruq. Natijada bolada beixtiyoriy peshob ajratishni to‘xtatishga hamda tuvakka o‘tirishga xohishning o‘zi ham yo‘q.
Pampersli enurezni hech nima bilan davolab bo‘lmaydi. Go‘dakni ixtiyoriy qovuqni nazorat qilish ko‘nikmalariga o‘rgatib borish zarur. Faqat buni u katta bo‘lgani sari bajarishi mushkul bo‘ladi. 1 yoshli bolaga “siyging kelsa ayt” deb bo‘lmaydi. O‘ta qulay taglik bo‘lganda esa umuman bu haqida og‘iz ochmasa ham bo‘ladi. Pediatrlar bolani necha yoshdan boshlab tuvakka o‘rgatish kerakligi xususida bahslashadi. Javob bitta: qancha vaqtli bo‘lsa, shuncha yaxshi. Faqat g‘arblik hamkasblarimiz tavsiya etganlaridek 2 yoshdan emas.
Kichkintoy bilan ham dildan uning “tili”da suhbat qilish kerak. Shunday qilib pamperslar – qulay vosita. Biroq, ulardan to‘g‘ri foydalanish zarur va muhimi vaqtida ulardan voz kechish kerak. Aks holda bolada pampersli enurez deb ataladigan psixologik muammo yuzaga kelishi mumkin.
Enurez profilaktikasiga bolaning normal rivojlanishini ta’minlash, uni erta yoshdan boshlab to‘g‘ri tarbiya qilish, yoshga oid zarur gigiyenik qoidalarga rioya qilishga o‘rgatish ham kiradi. Hurmatli ota-onalar, bolani tagini ho‘llab qo‘ygani uchun koyish mumkin emas. Bemor bola ayniqsa, kattalarning o‘ziga nisbatan mehru muruvvat ko‘rsatishlariga hamda e’tibor, chiroyli muomila qilishlariga muhtojdir.
Tohir HOJIMETOV,
tibbiyot fanlari nomzodi,
Respublika ixtisoslashtirilgan urologiya markazi mutaxassisi
