Og‘iz qurishi jiddiy kasallik alomati(mi?)
Ko‘pchilik insonlar doimiy og‘iz qurishidan aziyat chekadi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, bu jiddiy kasalliklar alomati bo‘lishi mumkin.
Sog‘liqni saqlash vazirligi Matbuot xizmati ushbu mavzu yuzasidan suhbatlashish uchun terapevt-shifokor Hilola ABDULLAYEVAga murojaat qildi.
– Og‘iz qurishi nima?
– Bu holat tibbiyotda kserostomiya deb atalib, so‘lak bezlari faoliyatining buzilishi natijasida kelib chiqadi, – deydi H.Abdullayeva. – So‘lak suyuqligi antibakterial xususiyatga ega bo‘lib, og‘iz bo‘shlig‘ini turli xavfli infeksiyalardan himoyalaydi. Og‘iz quriganda esa zararli mikroorganizmlar faolligi ortib, organizmda turli muammolar kelib chiqadi.
– Bu salbiy o‘zgarishlar nimalardan iborat?
– Bunday paytda, asosan, lablar yorilib, og‘iz burchaklarida yaralar paydo bo‘ladi. Qolaversa, og‘izdan yoqimsiz hid kelishi va u tishlarni yuvganda keyin ham ketmasligi mumkin.
Tilning qizarishi va ta’sirchan bo‘lib qolishi, ta’m bilishning buzilishi, yutinish bilan bog‘liq qiyinchiliklar ham ko‘pincha og‘iz qurishining belgisi hisoblanadi. Shuningdek, bu paytda ovqat hazm qilish faoliyati buzilib, o‘tkir respiratorli infeksiyalar va LOR kasalliklari xavfi ham ortadi.
Shu bilan birga, og‘iz qurishi kariyes, milklarning shamollashi kabi tish bilan bog‘liq kasalliklarning rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin. Eng yomoni, bu holat inson salomatligida jiddiy muammolar borligi va bir necha xavfli kasalliklar rivojlanayotganidan darak beradi.
– Ushbu kasalliklar haqida kengroq ma’lumot bersangiz.
– Eng avvalo shuni aytish kerakki, og‘iz qurishi qandli diabetning erta va keng tarqalgan belgilaridan biri hisoblanadi. Kasallik payti glyukoza ta’sirida hujayralardan qon oqimiga suyuqlik chiqishi tezlashib, peshob ajralishi kuchayadi. Natijada organizm tezroq suvsizlanib, chanqoqlik va og‘izda doimiy quruqlik hosil bo‘ladi. Bu holat, ayniqsa, kechasi va ertalab ko‘p kuzatiladi.
Shuningdek, burundan yaxshi nafas ololmaslik natijasida ham og‘iz qurishi mumkin. Ya’ni, muntazam ravishda og‘izdan nafas olish uning shilliq qavati qurishiga olib keladi.
Qolaversa, og‘iz bo‘shlig‘i disbakteriozi, turli yuqumli va autoimmun kasalliklarga chalinish, antibiotiklar, antigestaminlar, antidepressantlar, diareya, Parkinson va boshqa asab xastaliklarni davolash uchun ishlatiladigan dorilar, yuqori qon bosimi payti ichiladigan ayrim preparatlar, nur yoki kimyo terapiyasi, muntazam spirtli ichimlik iste’mol qilish va kuchli stress ham og‘iz qurishiga sabab bo‘lishi mumkin.
– Og‘iz qurishini tashxislashda qanday tekshiruvlar talab etiladi?
– Avvalo, shifokor bemorning shikoyatlari bilan tanishadi va uning so‘zlaridan bu muammoga olib kelishi mumkin bo‘lgan kasalliklar bor-yo‘qligini aniqlaydi.
Shundan so‘ng, zarurat bo‘lsa, peshob va qon analizlari, so‘lak bezlarining ultratovush tekshiruvi o‘tkazilishi mumkin. Aytish lozimki, ushbu muammoning asl sabablarini aniqlash uchun bir vaqtning o‘zida psixolog, nevrolog, terapevt, revmatolog kabi shifokorlarning ishtiroki talab etiladi.
– Kasallik qanday davolanadi?
– Agar og‘iz qurishiga so‘lak bezlarining normal ishlamayotganligi sabab bo‘lsa, bu muammoni bartaraf etish uchun stomatolog bir necha dorilarni tavsiya qilishi mumkin.
Shuningdek, ovqatni yaxshi va uzoq chaynash tegishli so‘lak bezlarining yetarli miqdorda shira ajratishiga va og‘iz qurib qolmasligiga yordam beradi.
Bundan tashqari, burundan nafas olish, ko‘p suyuqlik ichish, og‘izni suv bilan muntazam chayib turish, zararli illatlardan voz kechish, gazlangan ichimliklar, choy, qahva, sho‘r va achchiq ovqatlarni cheklash, ko‘p asabiylashmaslik, dori vositalarini o‘zgartirish ham bu holatdan tezroq xalos bo‘lishga ko‘maklashadi.
Sog‘liqni saqlash vazirligi
Matbuot xizmati
